Wat is het?
Littekens worden gevormd na een beschadiging van de lederhuid. Na de beschadiging herstelt de huid zich, maar laat als rest een litteken achter. Het litteken bestaat uit nieuw aangemaakt weefsel. Afwijkende littekens ontstaan als de wondgenezing wordt verstoord. Zo’n verstoring kan verschillende oorzaken hebben, zoals een infectie, een slechte algehele conditie of een slechte doorbloeding van het wondgebied. Bovendien genezen wonden op sommige plaatsen van het lichaam moeilijker.
De huidtherapeut behandelt littekens of geeft advies over de verzorging ervan.
U kunt hierbij denken aan littekens na operaties (bijvoorbeeld aan de hand of de borst), littekens na trauma/ongeval/verwonding, littekens na brandwonden.
Van wond tot litteken in 3 fasen
- 1. De ontstekingsfase duurt één tot vier dagen vanaf het ontstaan van de wond. Tijdens deze fase reinigt het lichaam de wond en begint de eigenlijke wondgenezing waarbij littekenweefsel en collageen vezels worden aangemaakt.
- 2. De regeneratiefase duurt van de vierde tot de eenentwintigste dag. Bloedvaatjes, collageen vezels, lymfevaatjes en zenuwen gaan zich in deze fase herstellen.
- 3. De rijpingsfase begint de eenentwintigste dag en kan meer dan een jaar duren. In deze fase ontstaat er een evenwicht tussen de aanmaak en afbraak van collageen vezels. Het litteken wordt minder rood, oppervlakkiger en soepeler.
Soorten littekens
- ‘Gewone’ littekens, blijven over na een probleemloze genezing van een wondje, in de vorm van een strengetje of vlekje;
- Verkleefde littekens zijn niet of moeilijk verschuifbaar en oppakbaar omdat ze verkleefd zijn met de onderlaag, spieren of botten. Er zijn verschillende oorzaken waardoor een litteken verkleefd raakt. Een verkleefd litteken kan ontstaan doordat tijdens de wondgenezing een ontsteking is opgetreden of doordat de wond niet goed kon sluiten door rek op de huid. Bewegingsbeperking is een vaak geziene klacht bij een verkleefd litteken.
- Atrofische littekens, hebben maar een hel dun laagje littekenweefsel. Ze liggen dieper en lijken soms wat op sigaretten vloei. Ze worden veelal gezien na Röntgenbestraling en infecties.
- Restlittekens na acne, laten vaak een putjes-achtig aspect na in de huid.
- Hypertrofische littekens, ontstaan bij een overproductie van fibrineweefsel door bindweefselcellen, waardoor een verdikt, op de huid liggend, litteken ontstaat. Ze worden in de loop van de tijd alleen maar dikker. Vooral de huid op de schouders en de oren neigt tot vorming van deze littekens. Aanleg voor vorming van deze littekens is familiair of rasgebonden. We zien ze vaak bij negroïde mensen.
- Keloïden, zijn hypertrofische littekens die over de grenzen van het wondgebied heen groeien. Ze zien er uit als kleine bloemkooltjes.
